Anders kijken naar het vak van uitvaartbegeleider. Dat is typerend voor 2023. Voor 2023 van de Après la Vie Academie. Waar te beginnen? Er zijn nog steeds professionals in deze branche die beweren dat er een type uitvaartbegeleider bestaat. Vakgenoten die overtuigd zijn van hun visie op de functie. Collega’s die van zichzelf durven zeggen dat ze ‘het nu wel gezien hebben’. Gaat 2024 weer een stapje dichterbij verbinding brengen in deze harde branche? Willen we kijken naar de kwetsbaarheid die professionaliteit kan versterken? Zullen we dichterbij de samenleving gaan staan als het gaat om sterven, dood, afscheid en rouw? Durven we écht anders te kijken naar het vak van de uitvaartbegeleider?
Terugdenkend aan het afscheid van kinderen die afscheid moeten nemen van hun vader. Gewoonweg zitten, kennismaken en weer de uitdaging aangaan om zo volledig mogelijk te luisteren. Er is verbinding, liefde, maar er zijn ook 3 individuen die apart afscheid nemen. De dynamiek die in het dagelijks leven werkzaam was, krijgt nu weer een hele andere betekenis. Gezamenlijk wordt gezocht naar een nieuwe & tijdelijke dynamiek, zo intens dicht met elkaar; de naasten en ik als uitvaartprofessional. Ik besef me weer hoe ongrijpbaar de dood kan zijn, wat er allemaal gebeuren moet. De dood is iets wat in mijn leven hoort, maar dat geldt nauwelijks voor nabestaanden. Elke situatie is anders, de diversiteit aan alles rondom uitvaarten, geloof, hoop & visie is groter dan ooit en we lijken soms de grip kwijt op wat een ‘persoonlijke uitvaart’ is.
Mijn koppie staat niet stil. Het werk als uitvaartbegeleider is praktisch, maar kenmerkt zich vooral met de woorden: intens, complex en uitdagend. Het doel is duidelijk: cremeren, begraven of ter beschikking stellen aan de wetenschap. Maar het pad daar naartoe kan zich nogal kronkelachtig weergeven. Het pad wat gevormd wordt door de nabestaanden. Mijn functieomschrijving krijgt inhoud door wat hun levensverhaal vraagt van mijn dienstverlening. Mijn dagen worden gezamenlijk bepaald. Mijn balans wordt weer net even aangepast. Zodra ik de deurbel indruk, gaat de onwetendheid langzaamaan antwoorden krijgen. Hoe dat gaat verlopen? Alles is te zien als een momentopname. We gaan weer schakelen.
Er zijn bijna weer 4 seizoenen met ongeveer 400 overledenen per dag. Er staat een zoekende branche. Vele (ethische) vraagstukken liggen al jaren op de plank. Een moderne branche? Allesbehalve. We doen ons best. Het pakken van één onderwerp om de leze daarin mee te nemen is niet mijn sterkste kant. Ik laat dat los. Loslaten, een woord wat enorm nodig is in dit werk. Wat zegt dat? Ik laat dat ook maar even los. Wat kun je filosoferen als je zo dichtbij de dood, het leven en de mensen staat. Bizar. Maar terug naar de kern, wat voorbeelden van deze (ethische) vraagstukken:
- Hoe komt het dat zoveel mensen ervan overtuigd zijn dat het praten over de dood helpend kan zijn, terwijl we niet kijken naar de verschillen tussen mensen als het hierover gaat. Als iemand niet over zijn/haar uitvaart wil praten, is dat toch meer dan goed?
- De ontkerkelijking heeft wellicht vele positieve effecten, maar waar zijn de rituelen gebleven? Waar is de houvast die ieder mens nodig heeft in een uitvaartcultuur die eigenlijk zo weinig cultuur heeft?
- Wat is de functie van de uitvaartbegeleider in een tijd waarin aankomend sterven aan het toenemen is?
- Hoe komt dat er nu zoveel fulltime erfrechtadvocaten zijn die fulltime geld verdienen aan de ruzies van burgers?
- We worden ouder, maar hoe worden we tegenwoordig ouder?
Ik kan nog wel even doorgaan. Soms zit ik gevangen in alle ontwikkelingen en alles wat er gaande is. Binnen en buiten uitvaartland.
Het was een jaar vol intervisie, Incompany Trainingen bij vele uitvaartorganisaties, diverse Permanente Ontwikkelingsdagen voor uitvaartverzorgers door het hele land en de start en het afronden van verschillende groepen van de Opleiding tot Uitvaartbegeleider. Alles wat er nu gaande is laat zien dat we elkaar nodig hebben in dit vak. Het ontmoeten van elkaar is onontbeerlijk.
Lieve jij,
Denk anders na over de dagen die komen gaan. De dag kan je gegeven worden of de dag kan je de dood brengen. Van jezelf of van een ander. Leef oneindig, maar met de insteek dat het einde zeer nabij kan zijn. Het doet me ontzettend veel dat het individualisme zo door kan slaan. Zijn er écht mensen die denken dat als iedereen aan zichzelf denkt dat er dan aan iedereen gedacht wordt? Ik hoop dat we elkaar, misschien op een andere manier, mogen blijven vinden. Waarom niet?
En lieve uitvaartprofessionals,
Juist in een vakgebied als deze weet je hoe precair het leven kan zijn, wat het kan betekenen als omgangsvormen bijna het onmenselijke raken. Durf jij écht anders naar jouw eigen vak te kijken?
Liefs,
Jasper
