De kerk was lange tijd de (enige) uitvaartgerelateerde omgeving waar het afscheid plaatsvond. Een geestelijk voorganger was er voor woord en gebed. In bepaalde gebieden zijn er woorddienstbegeleiders die aan de slag gaan met het levensverhaal. Ook uitvaartbegeleiders en nabestaanden nemen het gesproken woord steeds meer op zich. Hoewel de locaties enorm divers zijn om een uitvaart vorm te geven, is het geven een uitvaartspeech nog steeds groot onderdeel van de afscheidsplechtigheid. Dit in woorden vatten van de eigen herinneringen en de nagedachtenis betekenis geven is iets wat bijna niet weg te denken is. Toch komen we er steeds meer achter dat emoties soms niet te uiten zijn in woorden. Daarnaast zijn er veel nabestaanden die de kern van hun afscheid niet zien in speeches en wellicht andere aspecten of rituelen nodig hebben. Maar als we dan toch een speech willen schrijven, en wellicht nog willen voordragen, wat kan dan ondersteunen?
Er zijn vaak meerdere sprekers bij een afscheid. Belangrijk hierbij is te onthouden dat we in deze maatschappij de spanningsboog van een goudvis hebben en verschillende generaties aanwezig zijn bij een afscheid. Het is hierbij handig om een ‘speechcoördinator’ aan te stellen. Hij/zij maakt het draaiboek, geeft de tijd weer dat er gesproken kan worden en kan overlap voorkomen. Het is namelijk zonde als in drie gesproken voordrachten wordt gesproken over de heerlijke huisgemaakte erwtensoep van oma. En wie kan deze coördinator worden? (Bijna) iedereen. Juist fijn als het iemand is die veel van de naasten kent en krachtig is in organiseren en communiceren.
Daar gaan we. Begin altijd met jezelf voorstellen. Niet iedere genodigde weet wie jij bent in relatie tot de overledene. Wees je bewust van het verschil in geschreven en gesproken taal. Schrijf korte zinnen of steekwoorden op en vertrouw op je aanpassend vermogen op het moment suprême. Zorg voor een opbouw: kop-staart-romp. Verbind alinea’s met elkaar zodat het voor de luisteraar een te volgen verhaal is. Denk bij elke zin die je opschrijft na, is dit hoe ik mijn liefde, herinneringen, gedachten op dit moment in woorden wil vangen? Hiermee vermijd je opsommingen. Wees kritisch op wat je wilt zeggen, niet op hoe je het zegt! Het is jouw verhaal; de puurheid daarin is het allerbelangrijkste. En, over de doden niets dan goeds? Dat is niet helemaal waar natuurlijk, het gaat zoals eerder gezegd om puurheid! Succes.
