Jasper Martens

De doodse stilte doorbreken; een nieuwe brief aan de ongrijpbare DOOD

Lieve dood,


Hier je geheime aanbidder. Ik ben stiekem wel een beetje verliefd op je. Ik loop vaak over een begraafplaats waar ik de rust ervaar die niemand anders mij kan geven. Alles wordt relatief. Een gevoel van romantiek en rust omarmt me op het moment dat mijn lichaam een tuin vol met jou, dood, bereikt. Graven van verschillende mensen die ooit impact hebben gemaakt op het leven van andere mensen. Indrukken hebben achtergelaten in de harten van mensen die er misschien nog zijn. Herinneringen gebracht die vervagen en op een moment wellicht niet meer worden verteld. De dagen van leven die op een moment abrupt worden geëindigd door jou. Jij bent goudeerlijk en zuiver. Er is een eenwording in verbondenheid die we in het dagelijks leven kwijtraken. Jij oordeelt niet, iets wat mijn oma mij onbewust altijd leerde. Authenticiteit zit hem in de verschillen van ieder mens, koester het!

Onder die grafmonumenten, na het verbranden in de oven, is ieder mens gelijk. De ongelijkheid is van de levenden, dat is al te zien aan de monumenten op een begraafplaats. Vroeger had je zelf 1e tot en met 7e klas graven. Ik neem aan dat jij dit klassenverschil niet hebt bedacht. Want dood, zo zou ik jou niet beschrijven en heb ik je niet leren kennen. Ik ben benieuwd wat je ons mee wilt geven. Ik kan me enigszins voorstellen dat je zeer teleurgesteld bent in de individualisering van de Nederlandse mens. We hebben een scala aan persoonlijke keuzevrijheid en missen sociale cohesie die wellicht zo belangrijk is. Eenzaamheid kan in de meeste diverse vormen worden ervaren. En zelfs jouw toko wordt geraakt, we hebben het nu al over ‘de eenzame uitvaart’. Moeten we impactvol leven aan de buitenkant met een indrukwekkende uitvaart of proberen het nu zo aangenaam mogelijk te maken? Het leven kan soms enorm leeg aanvoelen, zingeving dienen wij zelf betekenis te geven. En of jij net zo zinvol of zinloos als het leven bent, dat weten alleen de doden. 

 

En wat is in jouw ogen dan het einde van het leven? En vooral: wie of wat bepaalt wanneer het iemands einde is? Soms moet iemand in de ogen van de huidige mensen het leven te vroeg loslaten. De ene persoon verlaat het leven al voordat de puberteit begint. Een ander gaat over naar de dood na zijn/haar 100e levensjaar. Een behoorlijk contrast. En dat laatste noemen velen een respectabele leeftijd. Voor iedereen is dat anders. Dat is het unieke van taal. Daardoor kunnen we communiceren, maar we snappen nog niet écht wat we aan het doen zijn. Het leven krijgt kleur door zoveel contextfactoren. In ieder geval laat het zien dat wij als individu ongelooflijk verwend zijn met de keuzes die we kunnen maken. Echter hebben wij geen grip op deze keuze.  

 

Lopend over de begraafplaats blijft me dat bijzondere gevoel weer bekruipen weer wat jij mij altijd brengt. Ik maak me vaak zorgen over het leven en hoe mensen met de aarde en elkaar omgaan. Dan weet ik niet meer waar te beginnen. Dat is de reden dat ik me zo veilig bij jou voel. Want doordat vele vragen over jou niet beantwoord kunnen worden is de dood het meest magische wat het leven kan brengen. In alle grip die mensen proberen te krijgen op het leven, is de dood ééntje waar je niet tegen kunt vechten. In plaats van eerlijkheid, gaan we bijna met alles heel oneerlijk om. En doordat we het leven evolutionair inrichten op onze eigen manier, streven we wel naar eerlijkheid in een mensenleven, maar kunnen we niet accepteren dat de zekerheid van leven en dood loslaten betekent en er juist voor kan zorgen dat we bewust en intens kunnen leven. Mensen maken verschil en voeden de hersenen doordat verschil alleen maar groter te maken. Jij doet dat niet. Dood, je bent goudeerlijk. Je maakt geen onderscheid zoals bij onze levende, gekke wezens veel kapot maakt. Je geeft een bepaalde onzekerheid als basis, maar brengt de grootste zekerheid voor iedereen die ter wereld wordt gebracht. Je laat ieder mens in zijn/haar waarde door zelf het verhaal een afsluiting te geven die goed voelt. Terug naar de allerhoogste, elkaar weer tegenkomen in het hiernamaals of nadat jij bent ingetreden stopt alles. We mogen accepteren dat de houvast die we hierin zoeken nooit houvast is die we op onze manier kunnen bewijzen.

Ik wil met je wat verder stil gaan staan bij de elementen van de individualisering die zo confronterend zijn als ik die verbind met jou, de dood. Wacht je weer op mijn volgende brief?