Voortlevende liefde bij de eindigheid van het leven
Elk jaar ligt er best een goddelijke focus op Allerheiligen en Allerzielen. Vooral op Allerzielen, we kunnen beamen dat dat zo is. Waarbij Allerheiligen nog gaat om het bidden voor de overledenen die nog niet bij god in de hemel zijn, gaat het bij Allerzielen om het bidden voor de bevrijding van de ziel. Nu is het onderdeel geworden van de Nederlandse Uitvaartcultuur en ligt de nadruk op het gedenken van de overledenen.
Toch doen stiekem Protestanten soms ook mee met deze traditie in de vorm van Allerzielen, Gedachteniszondag of Eeuwigheidszondag. Volgens sommigen ligt bij hen de focus meer op de nabestaanden. Hoewel deze dagen niet benoemd zijn in de Bijbel, komen ze voort uit een religie. En voor degenen die het altijd over Allerzielen hebben, wees je ervan bewust dat dit ‘een onderdeel’ is van de herdenkingsbehoeften van de Nederlandse mens. Cultuur, religie of een leven zonder kerk kunnen geloven in eeuwig leven, het telkens opnieuw geboren worden van de ziel, het vereren van de voorouders met voedsel, bloemen & speciale gebeden en ga zo maar door. Laten we, juist in deze tijd, op zoek gaan naar wat ons als mensen blijft verbinden.
Nu wordt in Nederland god steeds minder uitgenodigd op Allerzielen en ontstaan er herdenkingsbijeenkomsten, lichtjesavonden en overdenkingsplechtigheden. Het memoreren van de doden is al een eeuwenoude traditie en kan zit voor een groot deel diepgeworteld zitten in de menselijke behoeften. Daarom is het belangrijk om met dit stuk een puur menselijk statement te maken die wellicht goed past bij de genoemde term van Brenda Mathijssen en Claudia Venhorst: Continuing Bonds. Het gaat om de humane zoektocht naar betekenis die zo sterk met de dood verbonden lijkt. Hierbij gaat het volgens hen om het drietrapsproces in de betekenisconstructie rondom de dood: betekenis zoeken, creëren en toewijzen. Het afscheid nemen van iemand is een rite-de-passage, door iedereen uniek beleefd. Na een uitvaart houden we dan nog één opdracht over: rouwen. Waar je ooit van iemand gehouden hebt, zal jouw hele zijn ook arbeid verrichten om verlies & dood te internaliseren in het leven.
Het herinneren van geliefden gaat altijd hand in hand met de eigen gedachten, ervaringen, angst voor het sterven, het omgaan met verlies, maar ook over berusting en het onvermijdelijke met de dood. Omarm jij de dood of negeer je haar? In de individualistische wereld waarin we zitten en een land waarin door het systeem (on)bewust ongelijkheid in stand wordt gehouden, is het wellicht fijn om te beseffen dat de dood ons allemaal zo nietig maakt. Je hebt een keuze om als individu te ontdekken wat jij nodig hebt om de band met jouw overledene naaste te blijven gedenken, op jouw manier. Vergeet daarbij niet dat rouw ook gedeeld mag worden en samen herdenken ondersteunend kan zijn. We zijn maar mensen. Het is soms enorm complex. Geef je eigen rouw-repertoire vorm, alles is een momentopname. Wees lief voor elkaar voordat de dood het fysieke, tastbare leven komt doorbreken!